Wprowadzenie
Zapraszamy do zagłębienia się w podręczniku i opowieści cyfrowej przygotowanej w ramach projektu DARE!
Chcesz dowiedzieć się więcej o programie Erasmus+ i międzynarodowych mobilnościach młodzieży? Czy kierowało Tobą przekonanie, że te działania nie są dla Ciebie, ponieważ nie znasz języka obcego lub jesteś osobą z niepełnosprawnością?
Stworzyliśmy ten podręcznik właśnie dla takich osób jak Ty, ponieważ mocno wierzymy, że każdy może i powinien uczestniczyć w międzynarodowej wymianie młodzieży przynajmniej raz w życiu… Jednak ostrzegamy, trudno poprzestać na jednym doświadczeniu, gdy już raz spróbujesz!

Poniższa opowieść cyfrowa pt. Młodzież w działaniu, dostarczy informacji o różnych programach międzynarodowej wymiany młodzieży. Przekonasz się, że i Ty możesz w takim programie uczestniczyć!
Ale to nie wszystko!
Czy masz wcześniejsze doświadczenie uczestnictwa w międzynarodowej integracyjnej wymianie młodzieży i chcesz, aby inni przeżyli równie pamiętliwe chwile? W takim razie jesteś właściwą osobą do roli Ambasadora DARE! (link do ekranu Ambasador DARE) Ten podręcznik i cyfrowa opowieść ułatwią to zadanie. Model wzajemnego wsparcia młodzieży DARE pokaże Ci, w jaki sposób możesz wykorzystać swój głos i doświadczenia, by motywować i wspierać innych młodych ludzi do przyłączenia się do projektów mobilności Erasmus+.
Korzystaj!
Projekt DARE
Podręcznik DARE wraz z opowieścią cyfrową został opracowany w ramach projektu DARE: Disable the Barriers (link do strony internetowej DARE). Zawiera on dostępne zasoby multimedialne dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnością i bez niepełnosprawności.
Cele projektu oraz tego podręcznika są następujące:
- Wspieranie wolontariatu i zwiększanie wzajemnego wsparcia wśród osób młodych z wadami wzroku, słuchu i z niepełnosprawnościami fizycznymi.
- Zwiększanie poziomu aktywnego uczestnictwa młodych osób z różnymi niepełnosprawnościami na poziomach lokalnym i unijnym poprzez podnoszenie świadomości na temat projektów mobilności młodzieży realizowanych w ramach programu Erasmus+ oraz zachęcanie ich do udziału w międzynarodowych wymianach młodzieży.
Jeśli zainteresował Cię temat inkluzji w pracy z młodzieżą i inkluzyjne formy wsparcia młodzieży, sprawdź inne zasoby przygotowane przez zespół projektu DARE.
Młodzież UE w działaniu

Pod koniec maja, w niedzielę, Olek i Eryk relaksują się w ogrodzie Olka.
Olek: Jakie masz plany na letnie wakacje? Jakieś pomysły, co zrobić?
Eryk: Nie mam jeszcze pomysłu, mam tylko nadzieję, że nie utkniemy tutaj.
Olek: Tak, ale na szczęście mamy jeszcze czas, żeby coś wymyślić.

Olek: Czekaj, nie poleciałeś na Maltę zeszłego lata?
Eryk: Nie przypominaj mi! To miejsce było niesamowite, ale byłem z rodzicami i ostatecznie spędzałem czas z nimi i ich przyjaciółmi. To było bardzo nudne. Wolałabym zostać tutaj!
Olek: Racja, to wcale nie brzmi ciekawie!
Eryk: Było fatalnie! Przez 15 dni nie udało mi się zrobić nic fajnego ani poznać nikogo nowego – to samo jedzenie, Ci sami ludzie, te same zajęcia!

Do Olka i Eryka dołącza ich przyjaciel Borys.
Olek: Cześć Borys! Co słychać?
Borys: Hej, chłopaki! Szukam Sandry. Widzieliście ją? Słyszałem, że właśnie wróciła z wymiany młodzieży.
Olek: Tak, to prawda, nie było jej w szkole w zeszłym tygodniu.
Eryk: Czekaj, co to takiego ta wymiana młodzieży?

Borys: Nie jestem pewny. Moja mama rozmawiała z jej mamą i dowiedziała się, że Sandra była za granicą około tydzień czasu. Poznała wielu nowych ludzi z różnych krajów. To było najwyraźniej bardzo fajne doświadczenie!
Olek: Ale cały tydzień za granicą? Brzmi ciekawie, ale i kosztownie.
Borys: A teraz najlepsza część! Słyszałem, że większość kosztów wymiany została pokryta.

Eryk: Brzmi fajne, ale jak miałbym rozmawiać z osobami z innych krajów? Nie znam żadnego innego języka.
Borys: To też nie jest problemem. Są na miejscu tłumacze i organizowane są też gry językowe. Mama Sandry stwierdziła, że nawet ona teraz lepiej radzi sobie z angielskim.
Olek: Może powinniśmy się z nią po prostu spotkać? Chcę usłyszeć wszystko o tym wyjeździe… –
Borys: To się nazywa wymiana młodzieży! I tak, napiszę do niej teraz.

Później tego samego dnia, na głównym placu miasta, trójka przyjaciół spotyka się z Sandrą.
Olek: Hej Sandra! Słyszeliśmy, że właśnie wróciłaś z czegoś, co nazywa się wymianą młodzieży. Możesz nam powiedzieć coś więcej?
Sandra: To było coś wspaniałego, chłopaki! Poleciałam do Polski na tydzień i poznałam tak wielu niesamowitych ludzi. Niektórzy byli z naszego miasta, ale wielu z nich było z innych krajów. Dobrze się bawiliśmy i nauczyliśmy się tak wielu rzeczy!
Eryk: Nauka podczas wakacji? I Ty to nazywasz zabawą?
Sandra: Przysięgam, że nie czułam się jak w szkole! To było czymś, co nazywa się nieformalną nauką.

Borys: Jak w ogóle się o tym dowiedziałaś?
Sandra: Pamiętasz tę konferencję w szkole z tymi wszystkimi stowarzyszeniami młodzieżowymi? Rozmawiali o aktywnym uczestnictwie i zaangażowaniu młodzieży oraz przedstawili pewne możliwości – w tym możliwość wyjazdu za granicę na wymianę młodzieżową.
Olek (szeptem): Przepraszam, musiałem to przegapić. Najprawdopodobniej zasnąłem podczas tej konferencji…
Sandra: Cóż, skontaktowałam się z przedstawicielem jednego z tych stowarzyszeń, aby sprawdzić, czy mogłabym uczestniczyć w takiej wymianie – będąc na wózku inwalidzkim i w ogóle. Powiedzieli mi, że to nie jest żadną przeszkodą. Ta wymiana miała być inkluzyjna, więc każdy mógł w niej uczestniczyć.

Eryk: Ale czy to nie było zbyt kosztowne?
Sandra: Wiem, że to brzmi zbyt dobrze, by mogło być prawdziwe, ale organizacja zapłaciła za wszystko – podróż, zakwaterowanie, wyżywienie… dzięki programowi Unii Europejskiej Erasmus+. A ja byłam tam przez cały tydzień!
Olek: Czy wybrałaś się tam sama?
Sandra: Nie, miałam asystenta, który nam towarzyszył przez cały czas. Był zawsze dostępny, gdybym potrzebowała dodatkowego wsparcia. Było też kilku niesłyszących uczestników, którzy mieli tłumacza języka migowego. I zanim zapytasz, pokryto również koszty związane z asystentem i tłumaczem.
Borys: Super, to brzmi niesamowicie!

Eryk: Czy nadal jesteś w kontakcie z tym stowarzyszeniem młodzieży?
Sandra: Tak! Jak tylko wróciłam z Polski, rozpoczęłam tam pracę jako wolontariusz. Obecnie pracujemy nad kolejnym projektem wymiany młodzieży. We wrześniu będziemy w naszym mieście gościć 30 młodych osób z 5 różnych krajów. Wymiana polega na aktywnym uczestnictwie i zaangażowaniu młodzieży: chcemy zachęcić młode osoby do wyrażania swoich potrzeb i opinii oraz do większego zaangażowania w swoich lokalnych społecznościach.
Olek: Brzmi super. Możemy się przyłączyć?
Sandra: Oczywiście, prześlę szczegóły dziś wieczorem!

Tego wieczoru, po kolacji, Olek i Eryk postanawiają poszukać w sieci informacji na temat programu Erasmus+.
Olek: Jest tak wiele możliwości ułatwiających młodym osobom wyjazd za granicę!
Eryk: Nie mogę uwierzyć, że nic o tym nie wiedzieliśmy. Jest wiele interesujących inicjatyw.
Olek: Musimy podziękować Sandrze za opowiedzenie nam o tej wymianie młodzieży.
Eryk: Spójrz, jest jeszcze jedna inicjatywa zwana Europejskim Korpusem Solidarności, która umożliwia połączenie pobytu za granicą z wolontariatem w lokalnej organizacji i to na okres kilku miesięcy… brzmi super! I to także w ramach programu Erasmus+.
Olek: Sprawdźmy jutro z Sandrą. Może ona wie coś więcej na ten temat.

Dzień później, w szkole.
Olek: Hej Sandra! Cały wieczór spędziliśmy na wyszukiwaniu informacji o programie Erasmus+ i znaleźliśmy tak wiele interesujących rzeczy! Zdecydowaliśmy się również dołączyć do Twojego projektu wymiany młodzieży od września.
Sandra: Świetnie! W przyszłym tygodniu jest dzień informacyjny. Wpiszę Was na listę.
Eryk: Czytaliśmy też o Europejskim Korpusie Solidarności. Myślimy o wolontariacie przez 3 miesiące po ukończeniu szkoły. Mamy do Ciebie kilka pytań…
Sandra: To świetnie, chłopaki! Niewiele wiem o Europejskim Korpusie Solidarności, ale koniecznie w przyszłym tygodniu podczas dnia informacyjnego, porozmawiajcie z pracownikami społeczno-oświatowymi stowarzyszenia, oni dużo wiedzą o tej inicjatywie!
Wprowadzenie do modelu wzajemnego wsparcia młodzieży DARE
Czy interesują Cię tematy takie jak różnorodność i integracja? Chcesz zaangażować się w pracę z młodzieżą i czujesz inspirację, aby motywować i wspierać innych młodych ludzi do aktywnego uczestnictwa w międzynarodowych projektach młodzieżowych sprzyjających integracji?
Poniższy model może pomóc w zrozumieniu, jakie są etapy procesu wspierania młodzieży i jak zorganizować swoje przyszłe działania wspierające.
Aby dowiedzieć się więcej na temat inkluzji w pracy z młodzieżą i integracyjnego wsparcia młodzieży, zapraszamy do zapoznania się z innymi rezultatami opracowanymi przez zespół projektu DARE.

Kim jest Ambasador DARE?
Jako ambasador tego projektu (DARE: Disable the Barriers), możesz przyczynić się do zmiany życia wielu młodych ludzi.
Możesz dzielić się swoimi doświadczeniami z innymi i zachęcać ich do angażowania się w lokalne i międzynarodowe działania młodzieżowe: ich zaangażowanie może mieć znaczący wpływ na ich życie, umiejętności oraz postawę. Podkreślając znaczenie zaangażowania i aktywnego uczestnictwa, umożliwisz swoim rówieśnikom uzyskanie większej kontroli nad własnym życiem i zwiększysz ich zdolność do reagowania w kwestiach i tematach, które sami ocenią jako ważne.
A przede wszystkim, zostań również ambasadorem do spraw inkluzji. Wielu młodych ludzi jest niestety wykluczonych z powodu ich niepełnosprawności. Promowanie integracyjnych i dostępnych zajęć oraz motywowanie swoich rówieśników, którzy czują się pozostawieni sami sobie lub że nie są mile widziani podczas mobilności młodzieży za granicą, to niektóre z głównych zadań Ambasadora DARE.
Ciesz się odkrywaniem swoich możliwości!

Model wzajemnego wsparcia młodzieży DARE
Poniższy model wzajemnego wsparcia młodzieży DARE pokazuje, w jaki sposób można dotrzeć do rówieśników i jak wspierać ich aktywne uczestnictwo; zawiera także kilka przykładów, jak sprawić, by działania młodzieżowe były bardziej integracyjne i dostępne dla wszystkich; model przedstawia pięć różnych etapów, które zależą od postawy i sytuacji młodych ludzi, do których chcesz dotrzeć. Ważne jest, aby dostosować swoją rolę do indywidualnych potrzeb i sytuacji rówieśników.
Etap 1

Sytuacja: Twoi rówieśnicy nie są świadomi swoich możliwości. Nie myślą o aktywnym zaangażowaniu lub uczestnictwie w jakichkolwiek działaniach młodzieżowych i/lub nie widzą korzyści, jakie mogą one przynieść w ich życiu.
Co możesz zrobić:
- Podziel się z przyjaciółmi i kolegami z klasy swoimi własnymi doświadczeniami z uczestnictwa w działaniach na rzecz młodzieży (lokalnych i/lub międzynarodowych).
- Aktywnie uczestnicz w działaniach lokalnego klubu młodzieżowego lub organizacji młodzieżowej i zaproś do udziału swoich przyjaciół.
- Podziel się swoimi pomysłami i doświadczeniami z lokalnymi organizacjami młodzieżowymi, aby zainspirować ich do tworzenia dostępnych i integracyjnych krajowych lub międzynarodowych działań młodzieżowych.
- Zaproś lokalne stowarzyszenia młodzieżowe do organizowania wydarzeń w Twojej szkole, lokalnych klubach młodzieżowych itp. oraz nawiąż kontakt z rówieśnikami o podobnych doświadczeniach, aby poszerzyć swój zasięg i zaangażować jak największą liczbę młodych ludzi.
Kiedy mówisz o swoich doświadczeniach rówieśnikom, pamiętaj o:
- korzystaniu ze zdjęć i filmów;
- promocji tematu inkluzji społecznej;
- podpowiadaniu swoim rówieśnikom, gdzie i jak mogą coś zmienić;
- tłumaczeniu gier, metod oraz charakterystyki edukacji nieformalnej. Są one często bardzo przekonujące!
Etap 2

Sytuacja: Twoi rówieśnicy myślą o zmianie w swoim życiu. Chcą się bardziej zaangażować, ale nie wiedzą jak. Mogą nadal czuć się niepewnie co do swojej motywacji i potrzeby zmiany swojej sytuacji oraz nawyków.
Co możesz zrobić:
- Wyjaśnij, jak aktywne uczestnictwo w lokalnych lub międzynarodowych działaniach młodzieżowych wpłynęło na Twoje życie: czego się nauczyłaś*nauczyłeś? Jakie nowe umiejętności zdobyłaś*zdobyłeś?
- Zastanów się wraz z rówieśnikami nad ich potrzebami (czego chcą się nauczyć, czy mają wątpliwości co do dostępności i integracyjności zajęć) oraz gdzie i jak chcieliby się zaangażować (lokalnie? międzynarodowo?); pomóż im szukać możliwości. Poproś osoby pracujące z młodzieżą o wsparcie, jeśli zaistnieje taka potrzeba.
- Sprawdź obszary, w których Twoi rówieśnicy doświadczają trudności i niepewności, aby wskazać, w jaki sposób można wypełnić te luki w ramach działań młodzieżowych. Szukajcie wspólnie rozwiązań i dzielcie się pozytywnymi przykładami z Waszych doświadczeń.
Etap 3

Sytuacja: Młodzi ludzie są gotowi do podejmowania działań. Wierzą, że aktywne uczestnictwo w działaniach młodzieżowych może poprawić ich życie i zmienić ich nawyki. Chcą wziąć na siebie odpowiedzialność za swoje działania.
Co możesz zrobić:
- Zaangażuj się w aktywne promowanie programu Erasmus+ i działań młodzieżowych poprzez dzielenie się informacjami o różnych programach, kontaktami z organizatorami takich działań, przydatnymi stronami internetowymi i zaproszeniami do składania wniosków projektowych, zarówno wśród osób indywidualnych, jak i w ramach grup, np. w mediach społecznościowych, lub podczas wydarzeń lokalnych.
- Rozpocznij pracę z młodzieżą, aby zająć się rzeczywistymi lub postrzeganymi barierami i niepewnościami (najczęściej barierami językowymi i kwestiami dostępności); zachęcaj do pokonywania barier, rozmawiając z młodymi ludźmi o tym, jak będziesz ich wspierać podczas działań, oraz dzieląc się linkami do stron internetowych, na których będą mogli samodzielnie poszukać istotnych informacji.
- Rozpocznij pracę nad stworzeniem integracyjnego środowiska do nauki/wolontariatu. Ważne jest, aby wiedzieć, że nawet jeśli dwie osoby mają ten sam rodzaj niepełnosprawności, ich potrzeby mogą być różne.
- Jeśli Twoi rówieśnicy wyrazili chęć wyjazdu za granicę, wesprzyj ich w dzieleniu się ich potrzebami z organizatorami działania i poproś organizację przyjmująca o udzielenie informacji na temat dostępności.
Etap 4

Sytuacja: Twoi rówieśnicy podejmują się uczestnictwa w lokalnych i/lub międzynarodowych działaniach. Przyznają, że ich aktywne uczestnictwo może mieć znaczący wpływ na ich życie i sytuację. Są oni na początku cennego procesu uczenia się.
Co możesz zrobić:
- Poproś swoje stowarzyszenie młodzieżowe o zorganizowanie krótko-, średnio- albo długoterminowych działań, takich jak międzynarodowe integracyjne wymiany młodzieży, wolontariat czy stażu w lokalnych organizacjach lub w ramach programów międzynarodowych.
- Pomyśl o sobie jako o mentorze i wspieraj swoich rówieśników, niezależnie od tego, czy uczestniczysz z nimi w działaniach, czy koordynujesz je z domu.
- Pamiętaj, że nowe potrzeby lub wątpliwości mogą pojawić się po rozpoczęciu działania: ważne jest, aby słuchać i pomagać swoim rówieśnikom w znajdowaniu nowych rozwiązań.
- Kontynuuj swoje działania zmierzające do zwiększania świadomości organizatorów co do tego, jak ważne są indywidualne potrzeby uczestników, aby umożliwić pełne uczestnictwo. Inkluzja w działaniach młodzieżowych nie musi być oczywistą kwestią.
- Zaproś swoich rówieśników do refleksji nad swoimi doświadczeniami w trakcie lub po zakończeniu ich uczestnictwa w działaniu. Ich przemyślenia mają fundamentalne znaczenie, ponieważ mogą dostarczyć cennych informacji na temat tego, czego brakowało i co można zrobić, aby poprawić dostępność podczas kolejnych działań młodzieżowych.
Etap 5

Sytuacja: Twoi rówieśnicy są gotowi samodzielnie iść do przodu i wziąć odpowiedzialność za swoje działania. Niektórzy z nich mogą angażować się w długoterminowe działania na rzecz młodzieży. Aktywnie promują potrzebę uczestnictwa i podejścia integracyjnego w pracy z młodzieżą.
Co możesz zrobić:
- Zaoferuj swoją obecność i wsparcie, aby zapobiec powrotowi do wcześniejszych etapów.
- Kontynuuj promowanie możliwości wolontariatu, zarówno na szczeblu lokalnym, jak i zagranicznym.
- Doceniaj zmiany w zachowaniu Twoich rówieśników i komunikuj, jak bardzo jesteś dumna*dumny z ich postępów. To ważne narzędzie służące motywacji i dalszemu zaangażowaniu.
- Organizuj warsztaty na temat edukacji integracyjnej, zaangażowania i na inne pokrewne tematy.
- Inspiruj swoich rówieśników, aby otwarcie mówili o integracji nie tylko wśród rodzin i przyjaciół, ale także wśród lokalnej społeczności i z przedstawicielami władzy.
- Zaangażuj swoich rówieśników w organizację integracyjnych wydarzeń dla młodzieży lub innych działań.
- Wreszcie, zmotywuj swoich rówieśników do przyjęcia roli Ambasadora DARE i do podnoszenia świadomości na temat integracyjnych działań młodzieży.
Na koniec – nasza rada dla Ciebie, Drogi Ambasadorze!
Przyjmując rolę Ambasadora DARE, przejmujesz ważne zadanie i odpowiedzialność, która wpływa na dobre samopoczucie wszystkich Twoich rówieśników. Wiele młodych ludzi: osób z niepełnosprawnościami i defaworyzowanych, jest często pomijana, co tym samym sprawia, że w wielu działaniach nie widzą dla siebie miejsca. Ponadto organizatorzy często nie są świadomi, że mają możliwość zmiany koncepcji swoich działań, aby uczynić je bardziej integracyjnymi i zróżnicowanymi. Fakt, że chcesz zmienić tę sytuację, jest doceniane.

Trzeba jednak dbać o siebie! Nie zawsze będziesz w stanie przekonać wszystkich i zmienić ludzkie perspektywy. Czasami niektórzy potrzebują więcej czasu, a to jest ok: nie denerwuj. Należy być świadomym swoich możliwości i ograniczeń, i zachować pozytywne nastawienie.
I pamiętaj: Twój głos ma moc!
Zanim pójdziesz!
Podręcznik DARE z opowieścią cyfrową został zaprojektowany z myślą o przekazaniu młodym osobom użytecznych informacji dotyczących możliwości uczestnictwa w międzynarodowych mobilnościach. Mamy nadzieję, że uznasz ten materiał za ważne źródło informacji i będziesz z niego korzystać.
Lider młodzieżowy może uznać ten materiał za narzędzie wspierające uczestnictwo młodzieży z niepełnosprawnościami w programach mobilności Erasmus+. Ponadto, podręcznik zawiera model wzajemnego wsparcia młodzieży DARE, który może zwiększyć zaangażowanie osoby wspierającej młodzież o nowe formy wsparcia kierowane do innych młodych ludzi.
Uważamy, że podręcznik ten może również służyć jako dostępne, obrazowe, łatwe do zrozumienia i atrakcyjne narzędzie promowania programu Erasmus+, a w szczególności dodatkowego wsparcia, jakie oferuje on młodym osobom z wadami wzroku, słuchu i z niepełnoprawnościami fizycznymi w celu zapewnienia ich uczestnictwa w mobilności międzynarodowej.
Zapraszamy do korzystania, dzielenia się i promowania Podręcznika DARE z opowieścią cyfrową z pełną pasją w celu wspierania wolontariatu i aktywnego uczestnictwa wśród młodych ludzi, zwiększania wsparcia ze strony młodych ludzi w stosunku do innych młodych osób z wadami wzroku, słuchu, czy z niepełnosprawnościami fizycznymi, oraz zwiększania liczby młodych osób biorących udział w projektach mobilności młodzieży w ramach programu Erasmus+.
Zespół DARE dziękuje za Twoje wsparcie i współpracę.

Ilustracje autorstwa Agnieszki Halamy, https://centrumhalama.pl/

Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.